Η ευσύνοπτη αυτή μονογραφία αποτελεί την πρώτη έκδοση (αριθ. 1) της σειράς Estudios Neogriegos του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών (Centro de Estudios Bizantinos, Neogriegos y Chipriotas) του Πανεπιστημίου της Γρανάδας (Universidad de Granada), την οποία διευθύνει ο Καθηγητής Moschos Morfakidis Filactós. Βασίζεται σε ομότιτλη ανακοίνωσή του συγγραφέα στο 3ο Διεθνές Συμπόσιο Ιστορία και Πολιτισμός της Βιζύης, που διοργανώθηκε στη Βιζύη της Τουρκίας, στις 2-3 Νοεμβρίου 2007, από το Τμήμα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Trakya της Τουρκίας (Trakya Üniversitesi, Fen – Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü) και τον Τομέα Μεσαιωνικής και Νέας Ελληνικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Το βιβλίο συνοδεύεται από αγγλική και τουρκική περίληψη, τριάντα δύο πίνακες (με αρχειακές και σύγχρονες φωτογραφίες της Βιζύης, χάρτες, σχεδιαγράμματα προσφύγων από τη Βιζύη και σχέδια) και δύο παραρτήματα.

Ο γενέθλιος τόπος στη διηγηματογραφία του Γ. Μ. Βιζυηνού προσεγγίζεται όχι αποκλειστικά από την πλευρά του συγγραφέα. Η ιδιαίτερη πατρίδα του Βιζυηνού, η Βιζύη της Ανατολικής Θράκης, μετασχηματίζεται στην πεζογραφία του σε εντοπιότητα του πλαστού αφηγητή ή του ήρωα. Ως εκ τούτου, συντίθεται μία δυναμική εικόνα του γενέθλιου τόπου, που προκύπτει αβίαστα από τα κείμενα και δεν επιβάλλεται μονομερώς από τη βιογραφία του λογοτέχνη.

Η αναπαράσταση του γενέθλιου τόπου της Βιζύης αναλύεται σε δύο παράλληλους άξονες: α. τη σύγκριση της λογοτεχνικής γεωγραφίας με την υπαρκτή τοπογραφία της Βιζύης και β. τη σημειωτική λειτουργία του γενέθλιου τόπου μέσα στο μυθοπλαστικό σύμπαν.

Στο πρώτο πεδίο ταυτίζονται, με βάση την ελληνική και τουρκική ιστοριογραφική βιβλιογραφία και επιτόπιες έρευνες, οι τοποθεσίες των διηγημάτων του Βιζυηνού εντός της Βιζύης και γύρω από αυτήν. Η αφηγηματική αναπαράσταση του γενέθλιου τόπου στηρίζεται στην πραγματική γεωγραφία και τοπογραφία. Με εντυπωσιακή πιστότητα αναπλάθεται μέσω γλωσσικών σημείων ο υλικός κόσμος της γενέτειρας: ακρόπολη, τούμπες, ναός Αγίου Γεωργίου, τουρκικό διοικητήριο, μητροπολιτικό οίκημα, αλληλοδιδακτικό σχολείο, συνοικίες του Καλέ, του Καρσίμαχαλά και της Πλάτσας, σπίτια, χάνια, πηγές, χείμαρροι, οικισμοί και γεφύρια στην γύρω περιοχή. Ταυτοχρόνως, η λεκτική αναπαράσταση της ιδιαίτερης πατρίδας επενδύεται με το πολιτισμικό της συγκείμενο, που υποτάσσεται στο μοντέλο δράσης: τοπική ιστορία, εθιμικός βίος, δημοτικά τραγούδια, λαϊκές παραδόσεις, θρακικό ιδίωμα, τουρκικές λέξεις, απεικόνιση του Τούρκου.

Στο δεύτερο πεδίο επιχειρείται η ανίχνευση της σημειωτικής διάστασης του χώρου. Καθώς το τοπίο μεταμορφώνεται δραστικά από την αντανάκλαση του ψυχισμού των δρώντων προσώπων, κυρίως εφαρμόζεται η δομική σημαντική (Structural Semantics) και η τοπολογική σημειωτική (Topological Semiotics) του Algirdas J. Greimas. Στην ψυχολογικών διαστάσεων διηγηματογραφία του Βιζυηνού, ο γενέθλιος τόπος λειτουργεί ως πεδίο προβολής σημασιών, δυαδικών συναρτήσεων και αξιακών συστημάτων. Ο χώρος νοηματοδοτείται από το δίκτυο σχέσεων και τη δράση του αφηγητή και των χαρακτήρων. Η άσημη, στο αφηγηματικό παρόν, πολιτεία της Ανατολικής Θράκης μεταμορφώνεται σε θέατρο των παθών και των ψυχικών τραυμάτων του ανθρώπου.

Βιογραφικό συγγραφέα

Ο Θανάσης Β. Κούγκουλος είναι διδάκτορας Νέας Ελλη¬νικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων. Δίδαξε σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στο Trakya Üniversitesi της Αδριανούπολης (Τουρκία) και στο Πανε¬πιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Σήμερα διδάσκει ως Ε.ΔΙ.Π. στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πα¬νεπιστημίου Θράκης και ως μέλος ΣΕΠ στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Δη¬μιουργική Γραφή» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου.

--

Θανάσης Β. Κούγκουλος

Η αναπαράσταση του γενέθλιου τόπου στα διηγήματα του Γ. Μ. Βιζυηνού

Επιμέλεια

Έτος Έκδοσης: 2020

Αριθμός Σελίδων: 200

ISBN 978-84-95905-94-9

Σχήμα Βιβλίου: 16x24 εκ.

Τιμή Βιβλίου: 19,50€

Eκδότης: Κέντρο Βυζαντινών,

Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών